Nederlandse natuur- en milieufederaties hebben voor komende zaterdag, 26 oktober, weer de jaarlijkse Nacht van de Nacht afgekondigd. Overheden, bedrijven en particulieren worden opgeroepen zo veel mogelijk verlichting uit te doen, aangezien er in toenemende mate sprake is van ‘lichtvervuiling’. Er brandt vrijwel overal in Nederland zó veel licht dat we niet alleen de sterren nog nauwelijks kunnen zien, maar dat ook veel dieren hiervan last hebben. En niet alleen nachtdieren. Bovendien slapen wij mensen ook een stuk beter als het goed donker is.
Energie besparen
We schreven op deze site onlangs over het kiezen van tuinverlichting die heel sfeervol, maar ook gewoon praktisch en veilig kan zijn. Daarbij raadden wij al aan selectief te zijn en geen overdadige verlichting aan te brengen, onder andere ook omdat de buren daar last van kunnen hebben. Bovendien verbruik je met tuinverlichting energie, al zijn er nu gelukkig voldoende energiezuinige solar- en led-lampen voor de tuin. De boodschap van de natuur- en milieufederaties is dan ook hoofdzakelijk gericht aan overheden en bedrijven die op grote schaal verlichting, ook in de vorm van reclames, gebruiken. Toch is het ook voor de tuinier goed om stil te staan bij het effect van buitenverlichting.
Dieren en lichtvervuiling
Er is nog veel onbekend over de precieze gevolgen van de hoeveelheid licht die wij ’s avonds en ‘s nachts produceren, maar er wordt steeds meer duidelijk. Zo schrikken trekvogels van plotselinge lichtbronnen, zoals schijnwerpers en skybeamers, waardoor ze van koers raken. Ook is bewezen dat talloze trekvogels overlijden als gevolg van de grootschalige nachtelijke olijfoogst in het Middellandse Zeegebied. De verblindende oogstmachines overvallen de zangvogels uit centraal en noordelijk Europa die daar in de olijfbomen overwinteren en rusten. In onze contreien blijken de vogels die hier overwinteren door het kunstmatige nachtlicht eerder aan hun trek te beginnen. Daardoor kunnen ze te vroeg in hun broedgebied terugkeren, waardoor hun overlevingskansen afnemen.
Nachtvlinders komen op licht af, waardoor hun biologische klok in de war raakt. Ze vormen dan voor eventuele roofdieren ook een makkelijke prooi. Bovendien kunnen ze verbranden wanneer ze tegen of in de lamp vliegen. Ook blijken de vrouwtjes bij kunstlicht minder lokstoffen voor mannetjes aan te maken en worden de nachtvlinders minder actief, waardoor ze minder eten.
Vleermuizen zijn uiteraard ook niet gebaat bij al dat licht. Zo blijken ze onder andere hun zomerverblijf niet of later te verlaten wanneer dit ’s nachts verlicht wordt, waardoor ze minder tijd hebben om aan hun voedsel te komen.
Beperk lichtvervuiling in de tuin
Natuurlijk wil iedereen op een warme zomeravond zo lang mogelijk buiten in de tuin genieten en is het niet mogelijk alle tuinverlichting af te schaffen; je moet in het donker ook veilig met je fiets naar de schuur of garage kunnen lopen. Om vogels en insecten, maar ook jezelf en de buren, niet te veel lichtvervuiling te bezorgen kies je het best voor indirecte verlichting en naar beneden gerichte verlichting. Ook kun je met een tijdschakelaar regelen dat de verlichting na een bepaalde tijd uitgaat. Voor extra beveiliging tegen inbrekers of vandalen installeer je het best een lamp met een sensor die reageert op beweging. Dat werkt ook effectiever dan een lamp die continu brandt.
Om met een vrolijke noot te eindigen: op de kerstshow in ons tuincentrum in De Westereen heb je nu volop keuze uit allerlei soorten sfeervolle en energiezuinige verlichting, zowel voor binnen als buiten, ook met timers. En daarnaast vind je er allerlei soorten voer en voederhuisjes en -silo’s om de tuinvogels de winter door te helpen.
